روش صدرالمتالهین در اسفار این است که کلمات مستفاد از کشف و شهود مشایخ اهل عرفان را مبرهن فرماید؛ چه آن جناب بر این عقیدت خود سخت راسخ است که برهان حقیقى با شهود کشفى مخالفت ندارد، و مکاشفات این اکابر همه برهانى است ، و برهان و کشف معاضد یکدیگرند، و چنانکه در آخر فصل بیست و ششم علم کلى اسفار  فرماید:
 ( مبادا به بینش کوتاهت گمان برى که مقاصد و اصطلاحات و کلمات مرموز اکابر اهل عرفان خالى از برهان و از قبیل گزافهاى تخمینى و تخیلات شعرى است ؛ این اکابر از چنین پندار بیرون اند. عدم تطبیق کلامشان بر قوانین صحیح برهانى و مقدمات حق حکمى ناشى از قصور ناظران و قلت شعورشان به فهم کلمات آنان و ضعف احاطه ایشان بدان قوانین است ؛ وگرنه مرتبه مکاشفه آنان در افاده یقین فوق مرتبه براهین است . بلکه برهان در اشیایى که سبب دارند سبیل مشاهده است زیرا که سبب برهان ذى سبب است . و در نزد ارباب حکمت مقرر است که علم یقینى به امورى که سبب دارند حاصل نمى شود مگر از جهت علم به سبب آنها. پس چگونه روا بود که مقتضى برهان مخالف موجب مشاهده باشد؛ و اینکه در کلام بعضى آمده است که اگر عارفان را به برهان تکذیب کنى آنان تو را مشاهده تکذیب مى کنند، معنى آن این است که اگر بدانچه اسم برهان بر آن نهادى آنان را تکذیب کنى یعنى اینکه نام برهان بر او نهادى ، در حقیقت برهان نیست ، وگرنه برهان حقیقى مخالف شهود کشفى نیست .)
آنکه از آخرین فصل الهیات اسفار نقل کرده ایم که معرفت حق تعالى - و صفات و افعال او یا به طریق وحى و رسالت موسوم به نبوت است و یا به طریق سلوک و کسب مسماى به حکمت و ولایت است ، قاضى نور الله شهید در اول مجلس ششم کتاب مجالس المومنین ، بر همین منوال منصفانه و عادلانه فرماید:
(تحصیل یقین به مطالب حقیقیه ، که حکمت عبارت از آن است ، یا به نظر و استدلال حاصل مى شود - چنانکه طریقه اهل نظر است و ایشان را علما و حکما مى خوانند - یا به طریق و استکمال - چنانکه شیوه اهل فقر است - و ایشان را عرفا و اولیا نامند.
و اگر چه هر دو طایفه بحقیقت حکمااند، لیکن این طایفه ثانیه ، چون به محض موهبت ربانى فایز به درجه کمال شده اند و از مکتبخانه و علمناه من لدنا علما .  سبق گرفته اند و در طریق ایشان اشواک شکوک و غوایل اوهام کمتر است ، اشرف و اعلى باشند و به وراثت انبیا، که صفوت خلایق اند، اقرب و اولى خواهند بود؛ و هر دو طریق در نهایت وصول سر به هم باز مى آورد و الیه یرجع الامر کله  ...
و میان محققان هر دو طریق هیچ خلاف نیست . چنانچه منقول است که شیخ عارف محقق شیخ ابو سعید ابوالخیر را با قدوه الحکماء و المتاخرین ، شیخ ابو على سینا - قدس الله روحهما - اتفاق صحبتى شد، بعد از انقضاى آن ، یکى گفت آنچه او مى داند ما مى بینیم ، و دیگرى گفت : آنچه او مى بیند ما مى دانیم .
و هیچ یک از حکما انکار این طریق ننموده اند، بلکه اثبات آن کرده اند.)
این بود آنچه که خواستیم از قاضى نقل کنیم . پس طریق اکتساب معارف یا برهان نظرى است و یا عیان کشفى .