در عالم رویا همه تمثلات از منشات نفس و از مدرکات نفس اند و لدی النفس بذاتها حضور دارند و قائم بنفس اند که قیام فعل به فاعل است . پس وحدت در کثرت و کثرت در وحدت است و در حقیقت در عالم رویا هم تو مخاطَبی و هم تو مخاطِب . هم آمری و هم موتمر و هکذا . از این نکته به وحدت وجود و وحدت در کثرت و کثرت در وحدت واجب با ممکنات و نحوه قیام ممکنات به حق تعالی پی ببر من عرف نفسه فقد عرف ربه . 

    ( حضرت علامه حسن حسن زاده آملی - جلد هفتم هزار و یک کلمه - کلمه 951 )

در مسئله ی وحدت وجود عرفانی و کیفیت وجودات نسبت به ذات حق، تامل در رؤیا خیلی مفید است.

شما در عالم رؤیا موجوداتی را می بینید که همه حیّ اند، راه می روند،حرف می زنند و... و در عین حال همه هم قائم به یک نفس اند. جهان کثرات هم همه قائم به یک وجود است و همانطور که صور رؤیایی حقیقتاً ظهور و تجلّی وجود شما هستند و جدای از شما نیستند در عین حال که خود شما نیستند، موجودات هستی نیز جدای از ذاتِ حق نیستند و در عین حال، حق هم نیستند. حقیقت مسئله ی وحدت در کثرت و کثرت در وحدت هم همین است.

منبع: در محضر استاد،ص88