مقدمه کتاب انسان و قرآن
حمد خداى ذوالمعارج را که قرآن فرقان را معراج عروج انسان به سوى خود فرستاد؛ و شرائف صلوات و نوامى برکاتش بر بعیث بحق و رسول به خلق خاتم النبیین ، که سوادش افضل لیالى قدر شهودى است ، و مثال برزخ جامع منفصل خیال مجمع غیب و شهادتش را نمودى است ، و فواد تقى نقى احدى جمعیش اوسع اوعیه حقائق مراتب قرآن و اعظم ایام الله صعودى است ؛ و بر عترت او که هر یک لسان صدق ترجمان قرآن و احسن منازل آن است ، و بر پیروانشان که شاگردان قرآن و عبادالرحمن اند.
و بعد این رساله حامل مطالبى چند حول آیات قرآن و درجات انسان به قلم این کمترین ، حسن حسن زاده آملى است که اصل آن را به چند سال پیش از این تدوین و در بلد طیب آمل به عزیزانى تلقین نموده است ، و اینک آن را تنظیم و به نام قرآن و انسان به محضر مبارک ارباب همم عالیه تقدیم داشته است .
مرجواز فیاض على الاطلاق اینکه آن را مادبه اى با عائده ، و مائده اى با فائده براى نفوس مستعده به اعتلاى فهم خطاب محمدى صلى الله علیه و آله قرار دهد.
و هو الذى ینزل الغیث من بعد ماقنطوا و ینشر رحمته و هو الولى الحمید.
به مناسبت روى آوردن بحث ، در اثناى این رساله از فواتح شور قرآنى اثرى موثر و وجیزه اى نفیس ، در بیان حروف فواتح سور، از جناب شیخ رئیس - رضوان الله تعالى علیه - که با چند رساله دیگر، گرد آمده در یک سفینه خطى ، در تصرف راقم است و در حد آگاهى خود آن را چاپ نشده مى انگارد، در این رساله نقل و درج شده است .
و نیز وجیزه اى در تفسیر سوره مبارکه عصر، به قلم محقق جناب خواجه نصیرالدین طوسى - قدس سره - که خطى آن در تصرف راقم است ، نقل شده است .
و نیز این رساله حاوى دو مقاله موجز و مفید به قلم رفیع حضرت استادم ، حکیم متاله و فقیه جامع ، مرحوم آیه الله علامه حاج سید ابوالحسن رفیعى قزوینى - روحى فداه - است ؛ یکى مقاله در تحقیق لیله القدر؛ و دیگر در تفسیر کریمه الر تلک آیات الکتاب الحکیم ، اکان الناس عجبا الایه ، که از نسخه دستخط مبارک آن جناب استنساخ کرده ایم ، به تفصیلى که در جایش وصف نموده ایم . بسم الله مجریها و مرسیها.
قرآن چون خداوند سبحان بى پایان ، و نور و تبیان کل شى است
هر اثر نمودار دارائى موثر خود است ، لذا همانطور که - حق سبحانه - صمد حقیقى ، اعنى وجود مطلق غیرمتناهى است ، کتاب او نیز حافل جوامع کلم نوریه خارج از حد و عد و احصاء است : قل لو کان البحر مدادا لکلمات ربى لنفد البحر قبل ان تنفذ کلمات ربى ولو جئنا بمثله مددا ولو ان ما فى الارض من شجره اقلام و البحر یمده من بعده سبعه ابحر مانفدت کلمات الله ان الله عزیز حکیم.
و چنانکه الله تعالى نور کل شى است و هر چیز بدو شناخته مى شود که :
الله نور السموات و الارض ، و عرفت الاشیاء بالله کتاب او نیز نور و تبیان کل شى است : فامنوا بالله و رسوله و النور الذى انزلنا،  ونزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شى و هدى و رحمه و بشرى للمسلمین ، و کل شى احصیناه فى امام مبین .
کلمه مبارکه کل شى که انکر نکراتست ، چیزى را فرو گذار نکرده است ؛ پس ‍ چیزى نیست که قرآن تبیان آن نباشد. ولى قرآن ، در دست انسان زبان فهم ، تبیان کلى شى و زبان کلمات الله بى انتها است . این انسان زبان فهم راسخ در علم است : و الراسخون فى العلم یقولون آمنا به ، لکن الراسخون فى العلم منهم و المومنون یومنون بما انزل الیک .